Özzet

Bir geek zihninin özeti

Mobil dünyada karanlık çağlara dönüş başlıyor

| 0 yorum

Mayıs ayı içinde tarayıcı dünyası önemli bir gelişmeyle çalkalanmıştı: Internet Explorer artık dünyanın bir numaralı tarayıcısı değildi. Mozilla’nın deyişiyle “karanlık çağlar”daki %96’ya varan pazar payını son yıllarda sürekli kaybeden Internet Explorer, sonunda Chrome’a yenik düştü.

StatCounter’ın Mayıs ayı istatistiklerine göre Chrome, dünya çapında %32,76’lık payla IE’nin yaklaşık 1 puan üstüne çıkmıştı. Bu istatistiğin güvenilirliği tartışılabilir, belki de gerçekte Chrome IE’nin bir puan altındadır; ama önemli olan, Chrome’un çok ciddi bir atak yapmış olması ve Internet Explorer’ın artık tekel olmaktan çıkması.

Şu anda pazarda %10’dan fazla payı olan üç büyük tarayıcı var: Microsoft’un geliştirdiği Internet Explorer, Google’ın geliştirdiği Chrome ve Mozilla’nın geliştirdiği Firefox. Bu tek bir anlama geliyor: İnsanların artık seçme özgürlüğü var!

Seçme özgürlüğü neden bu kadar önemli diye düşünebilirsiniz. Okurlarımızın bir kısmı Internet Explorer 4, 5 ve 6’nın hüküm sürdüğü zamanları yaşamamış veya hatırlamıyor olabilir. Netspace yok olduktan sonra Internet Explorer’ın tekel olduğu bu dönemde yıllar boyunca ne tarayıcılarda ne de web teknolojilerinde hiçbir gelişme yaşanmamıştı. Ardından, web’in önemini o dönemki Microsoft’tan çok daha iyi anlayan ve kendilerine Mozilla adını veren bir grup çılgın, Microsoft gibi bir deve kafa tutma cesaretini göstererek Firefox denen bir tarayıcı yaratmıştı. Firefox, hem Internet Explorer’dan daha işlevseldi hem de IE’nin desteklemediği, yeni web standartlarını ve teknolojilerini destekliyordu. Kullanıcıların artık seçme şansı vardı. Kullanıcılar daha yetenekli tarayıcıyı seçiyor, web tasarımcıları ve geliştiricileri de bu sayede yeni nesil teknolojilerden yararlanarak daha modern web siteleri yaratabiliyordu. Firefox’un yarattığı seçme özgürlüğü, böylece web devrimini de başlatmış oldu.

Mayısta ay bir Mozilla Temsilcisi olarak Zagreb’de katıldığım Mozilla Balkanlar Buluşmasında Chrome’un Türkiye’de ilk sıraya yerleştiğini açıklamıştım ve bir Mozilla çalışanı, “Bu bizim başarılı olduğumuz gösteriyor.” diye karşılık vermişti. Axel haklıydı…

www.mozilla.org/tr/about adresinde, çevirisini benim yaptığım “Mozilla hakkında” sayfası bulunuyor. Burada şöyle deniyor: “Biz, çağımızın en büyük sosyal ve teknolojik gelişmesi olan internetin, geliştirilmesi ve korunması gereken kamusal bir kaynak olduğuna inanıyoruz.” Mozilla projesinin amacı hiçbir zaman Firefox’u bir numaralı tarayıcı yapmak veya herkesin Firefox’u kullanmasını sağlamak değildi. Tam tersine, Mozilla tekel olmak istemiyordu; tek arzusu web’in gelişebileceği bir rekabet ortamı olmasıydı.

İşte bu nedenle Chrome’un başarısı, Mozilla misyonunun da bir parçası ve web’e özgürlük getirmesi adına önemli bir gelişme. Firefox her zaman modern web teknolojilerinin öncüsü oldu ve Chrome, Internet Explorer, Safari, Opera gibi alternatiflerini de ileri gitmeye zorladı. Aksi hâlde, seçme özgürlüğü onları yok edecekti. Bugün hangi tarayıcıyı kullanıldığınız çok önemli değil. Birbirine yakın performans sunan tarayıcılar, bazı özellikleriyle farklılaşabiliyor. Hiçbir tarayıcı herkese hitap etmiyor. Tüm tarayıcılar az veya çok aralarında paslaşıyor. Mesela her ikisi de açık kaynaklı olan Firefox ve Chrome birbirinin bazı kodlarını kullanırken, Internet Explorer da Mozilla’nın öncülük ettiği Do-Not-Track (Beni İzleme) teknolojisini ve RSS simgesini benimsiyor. Artık tarayıcılar, web’i ileri taşımak için çalışıyor. İşte bu sayede web geliştiricileri, yeni ve modern bir dünya yaratma imkânına sahip oluyor.

Mozilla, teknoloji dünyasının devlerine kafa tutabilmesini sağlayan çok önemli bir güce sahip: “Mozilla Vakfı bu hedefleri gerçekleştirmek için kurulmuş kâr amacı gütmeyen bir kuruluştur; ama Mozilla’nın arkasındaki gerçek güç, dünyanın her tarafında kendi hayallerindeki web’i yaratmak için çalışan insanlardır.”

Şimdi karşımızda yeni bir sorun var: Mobil aygıtlarda kullanılan tek motor WebKit. Hem iOS’in Safari’si hem de Android’in tarayıcısı WebKit motorunu temel alıyor. Dolayısıyla mobil platformlarda bir tekel oluşmuş durumda ve geliştiriciler de buna göre hareket etmeye başladı. Yıllar önce masaüstünde yaşadığımız tehlike, şimdi mobil ortamda yeniden karşımızda! Seçme özgürlüğü yok. Karanlık çağlara dönüş başlıyor. Mobil aygıtlar için Firefox girişimi yeni bir çözüm olabilir mi dersiniz? Android işletim sistemine sahipseniz Firefox’u mutlaka deneyin ve kullanın. Web’in size yeniden ihtiyacı var.

Yazan: Selim Şumlu

Teknoloji yazarı ve geek. Çevirmen, Mozilla temsilcisi, Curlie meta editörü, Mensa yöneticisi, Goodreads kütüphanecisi, webmaster, Kemalist. Herkes için ve hiç kimse için bir kişi.

Bir yanıt yazın

Required fields are marked *.